Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Idea i historia

Instytutu Kultury UJ

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Instytut Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego

Od 2009 r. studiujemy i praktykujemy zarządzanie kulturą, mediami, reklamą i kulturę współczesną, kształcąc w tych zakresach rzesze studentów spragnionych sprawczości w kreowaniu światów kultury, sztuki, mediów, marketingu i w odpowiadaniu na palące wyzwania współczesności. O unikalnej, interdyscyplinarnej formule Instytutu Kultury UJ od jego początku stanowi symbioza nauk o zarządzaniu, nauk o komunikacji i mediach oraz nauk o sztuce. Instytut jest wiodącym centrum edukacji i badań z zakresu zarządzania humanistycznego w Europie Środkowo-Wschodniej.

Instytut Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego powstał w oparciu o zarządzenie nr 79 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 29 grudnia 2008 roku, z mocą obowiązująca od 1 marca 2009 r. Inicjatorem jego powołania jest profesor Emil Orzechowski. Za jego sprawą Instytut otrzymał kształt organizacyjny, badawczy oraz funkcje dydaktyczne.

Instytut Kultury był tworzony przez grupę osób wierzących, że zarządzanie w sektorze kultury ma kluczowe znaczenie dla kondycji całego życia społeczno-gospodarczego. Przekonanie to budowane było konsekwentnie od roku 1994, kiedy staraniem profesora Emila Orzechowskiego na mocy zarządzenia JM Rektora UJ powołano do życia Zakład Organizacji Życia Kulturalnego w ramach Szkoły Zarządzania UJ (w 1995 roku kolejne zarządzenie JM Rektora UJ przekształciło wspomniany Zakład w Szkołę Zarządzania Kulturą). Kolejną formą organizacyjną tej jednostki stała się Katedra Zarządzania Kulturą, działająca w ramach Instytutu Spraw Publicznych UJ od 1997 r., z którego (bazując na owej Katedrze) w 2009 r. wyłoniono Instytut Kultury UJ – oba instytuty to główne centra badań z zakresu zarządzania humanistycznego w Polsce.

Na strukturę Instytutu Kultury UJ złożyły się początkowo: Katedra Zarządzania Kulturą, Katedra Kultury Współczesnej, Katedra Badań Filozoficznych nad Kulturą oraz Zakład Zarządzania i Ekonomiki Mediów, z czasem przekształcony w Katedrę Zarządzania, Ekonomiki Mediów i Reklamy.

W pierwszym roku istnienia Instytut Kultury kształcił studentów w ramach dwóch specjalności: Zarządzanie w kulturze oraz Kultura Współczesna. W trzecim roku działalności Instytutu Kultury uruchomiono unikatową w skali kraju specjalność z zakresu Zarządzania mediami.

Z kolei Szkoła Zarządzania UJ w 1996 r. stała się Wydziałem Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ, którego profesor Emil Orzechowski był pierwszym dziekanem (piastował ten urząd przez dwie kadencje). W strukturach tej jednostki, będącej największym wydziałem Uniwersytetu Jagiellońskiego, funkcjonują dziś wspomniane instytuty.

W wyniku wieloletniej ewolucji Instytut i prowadzone w nim studia zostały osadzone w dyscyplinie nauk o zarządzaniu. Było to wynikiem świadomej decyzji wynikającej z przekonania, że sektor kultury w Polsce cierpi na poważny niedostatek menedżerów posiadających wiedzę z zakresu zarządzania. Dziś Instytut Kultury UJ stał się marką, wielu menedżerów kultury działających w całym kraju odbyło w nim studia. 

Od samego początku z Instytutem Kultury UJ (oraz z jego wcześniejszymi formami organizacyjnymi) wiązali się studenci zainteresowani pracą w organizacjach kultury oraz w mediach różnych sektorów. W Instytucie prowadzony jest kierunek Zarządzanie kulturą i mediami, w ramach którego na przestrzeni lat realizowane były różne specjalizacje.

Drugim nurtem działalności dydaktycznej Instytutu były zawsze studia z zakresu Kultury współczesnej. Ważną część dorobku naukowego i dydaktycznego Instytutu Kultury stanowi refleksja nad najnowszymi zjawiskami w kulturze i sztuce, i to z różnorodnej perspektywy metodologicznej wielu dyscyplin humanistycznych, reprezentowanych przez pracowników dwóch Katedr: Kultury Współczesnej i Filozoficznych Badań nad Kulturą. Wielostronna analiza form performatywnych i wizualnych, językowych i cyfrowych pozwala lepiej zrozumieć specyfikę zarządzania kulturą i mediami w XXI wieku, w ogóle orientować się i rozumieć szybko zmieniające się fenomeny kultury współczesnej.

To właśnie ta symbioza nauk o zarządzaniu i nauk o sztuce stanowi o unikalnej, interdyscyplinarnej formule Instytutu Kultury.

Jej ważną ekspresją jest też cieszący się wysoką renomą festiwal Polikultura, stanowiący istotna część programu studiów. Jest on zarazem niejako wizytówką samego Instytutu Kultury w przestrzeni publicznej, dobrze świadcząc o jego potencjale intelektualnym i organizacyjnym. W roku 2022 odbędzie się już 10 edycja festiwalu, która rokrocznie przyciąga liczną publikę, którą stanowią nie tylko studenci i pracownicy Instytutu Kultury oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale także mieszkańcy Krakowa.  

Kolejnym przykładem owej unikalnej, interdyscyplinarnej symbiozy dyscyplin reprezentowanych w Instytucie Kultury jest projekt UBU labu kierowany przez dra hab. Piotra Mareckiego, prof. UJ, byłego stypendysty Fulbrighta na MIT, który to UBU lab jest dedykowany badaniu relacji między technikami cyfrowymi a sztuką, ale także nawet uprawianiu w nim cyfrowych gatunków sztuki.

Absolwenci IK UJ pracują obecnie w kilkudziesięciu instytucjach kultury w całym kraju. Abiturientów ubiegających się o podjęcie studiów w IK UJ charakteryzują dwie cechy: prowadzone w Instytucie kierunki są ich pierwszym wyborem, zaś osoby rozpoczynające nasze studia należą do grupy najlepszych maturzystów w skali całego kraju.

Wyróżniającą się grupą związaną z Instytutem Kultury UJ są słuchacze podyplomowego studium Zarządzanie kulturą, organizowanego od 1996 roku. Cieszą się one niesłabnącym zainteresowaniem, a wśród studentów znajdują się liczne osoby pełniące funkcje kierownicze w instytucjach kultury w całym kraju. Kadrę wykładowców tworzą zarówno naukowcy pracujący w IK UJ, jak również specjaliści i naukowcy związani z innymi instytucjami.