Kuratorka – Marta Kudelska z Instytutu Kultury UJ, zapraszamy!

Fragment tekstu o wystawie: 

W 1593 roku ukazało się po raz pierwszy drukiem dzieło "Iconologia overo Descrittione dell'Imagini universal" włoskiego badacza sztuki Cesare’a Ripy. W swojej książce Ripa, opierając się na egipskich, greckich i rzymskich źródłach przygotował „słownik”, który miał być pomocą dla poetów i artystów w wyrażaniu, w obrazowej formie abstrakcyjnych pojęć, cnót, symboli i metafor. Każde z nich zostało zilustrowane alegoryczną figurą bądź też personifikacją, którą uzupełniał tekst wyjaśniający znaczenie motywu. Stopniowo do tych wizualnych reprezentacji zaczęły przenikać również elementy kojarzone z symboliką alchemiczną, astrologiczną, wolnomularską czy szeroko rozumianą wiedzą tajemną. Popularność tych motywów sprzyjała nasycaniu dzieł artystycznych coraz bardziej wysublimowanymi i skomplikowanymi treściami. Można więc powiedzieć, że książki takie jak Iconologia Ripy były podręcznikami albo wręcz szyfrowanymi książkami, przy pomocy których artyści tworząc swoje dzieła, ukrywali w nich także głębszy przekaz i elementy wiedzy znanej tylko wtajemniczonym. Odszyfrować mogli ją jednak tylko ci, którzy znali ten skomplikowany system wizualnych kodów. Moda na wprowadzanie do dzieła sztuki ukrytych treści swoje apogeum osiągnęła w sztuce barokowej, chociaż jej elementy znajdziemy także we wcześniejszych, jak i późniejszych epokach. Dotyczyło to także sztuki kojarzonej z Wielką Awangardą, której artyści równie często przemycali w swoich pracach symbole i znaki, które również wymagały od widza umiejętności ich odszyfrowania.